Today it’s five years ago that my Dad passed away. Recently I wrote this piece ‘Soms is liefde anders’ about him. Usually I write in English for the blog but this feature just had to be in Dutch. This one’s for you, Dad.
Soms is liefde anders
Net zoals vandaag was het een zondag. Kwart voor negen ’s ochtends. Ik keek naar buiten. De zon scheen, maar binnen was het grijs. Dat moment vergeet ik nooit meer. Kijken en zien dat het zo is: een leven voorbij.
Toeval bestaat niet op dit soort momenten. In de ziekenhuiskantine, waar we naartoe gingen voor een kopje thee, hoorde ik ‘Daughters’ van John Mayer. Ik weet nog dat ik dacht: Dit liedje zal ik niet meer normaal kunnen luisteren. En hoe waar is het ook: ‘Fathers be good to your daughters, daughters will love like you do’.
Het was lastig, die liefde. Ik weet dat het er was, maar er stond zo’n muur van machteloosheid tussen ons in dat ik niet wist hoe ik het kon voelen. Als ik naar jou keek zag ik vooral je onvermogen. Het niet kunnen uiten. Je leek het te hebben opgegeven, meer dan dit zou het niet worden. Twee dagen voordat je overleed, stond ik naast je ziekenhuisbed. Ik weet nog dat ik dacht: Nu hoor je te zeggen dat je van hem houdt. Voor mij was dit vooral het moment waarop ik besefte dat ik van je hield. Het uitspreken ging met horten en stoten. Ik denk dat ik er wel vijf minuten over heb gedaan: ‘Ik hou van je, pap. Je mag gaan, het is oké’. Bij iemand die in coma ligt, hoop je dan gek genoeg toch op een reactie. Op iets wat zegt dat je bent gehoord. Maar het piepen van de monitor was het enige dat de stilte doorbrak.
Die eerste periode na je overlijden was zwaar. Ik wilde van alles voelen, maar voelde verdomd weinig. Afgestompt. Steeds herinnerde ik mezelf er opnieuw aan: Ik was vaderloos. Het lastige was dat ik me dat al voelde voordat je er niet meer was. Ik had het idee dat het nu anders zou moeten zijn. Maar ik ontdekte hoe moeilijk het is om iemand te missen, die je tijdens het leven al steeds meer had zien verdwijnen. Ik tuurde naar oude foto’s met de hoop op mooie herinneringen. Als ik dan geen verdriet kon voelen, kon ik dan wel blijdschap of dankbaarheid ervaren? Maar er kwam niets. Ik herkende al die momenten, ik wist dat ze er waren geweest, maar ik voelde er niets bij. Ze waren overstemd door de donkere dagen.
Het zwaarst was het besef: Het wordt nooit meer anders dan dit. Ik moet het doen met wat je me hebt gegeven. En ik kan niets meer veranderen aan hoe ik het heb gedaan. Ik miste jou minder dan dat ik de kans miste om meer te maken van dat wat er tussen ons was geweest. Want ik wilde die muur naar beneden halen maar ik wist, net als jij, niet hoe ik dat moest doen.
Leven met spijt is zwaar. Het kostte me jaren om jou te vergeven dat je niet de vader was die ik zo graag had gewild. Maar ook om mezelf geen verwijten te maken over de stappen die ik niet had gezet. Voor het inslikken van de woorden die ik je had willen zeggen. Voor het onbeantwoord laten van al mijn vragen. Voor het afwijzen van iemand die ik toch liever dichterbij had willen hebben. En voor het leren dat liefde niet altijd in knuffels zit. Of in het zeggen van ‘Ik hou van jou’. Soms zit het in een foto die je neerzet op je werk. In het geven van dat veel te dure cadeau. Of in het verkeer een arm voor iemand houden als je onverwacht moet remmen. Soms zit liefde in alles wat je niet zegt.
Muren zijn er soms niet om te doorbreken, maar om overheen te klimmen.
Het is oké, pap. Ik hou van je.
‘Soms is liefde anders’ draag ik op aan mijn vader Onno (7 oktober 1949 – 10 april 2011)
25 Comments